Home
Basis
Uiting
Praktijk
Manager
Workshops
Boeken
Overzicht
managementartikelen
 
|
 |
Lees alles over lichaamstaal in
het boek van lichaamstaalexpert
Frank van Marwijk
 |
Bestel het boek LICHAAMSTAAL bij
bol.com of Managementboek.nl
De tegenstellingen in uw organisatie
Met welke tegenstellingen heeft u te maken in uw organisatie? Zijn dit harde tegenstellingen of kunt u er enige nuance in aanbrengen? Hoe gaat u om met contrasten en waarop legt u de focus? Als u de nadruk legt op verschillen, dan worden die verschillen alleen maar groter. Richt u zich op de overeenkomsten - die er ook altijd zijn - dan vergroot u de samenhang, gelijkheid, teamgeest en onderlinge afstemming. Het is ook zinvol te kijken naar tegenstellingen bij de keuzes die u maakt. Kiest u soms iets om het andere alternatief te vermijden? Creëert u kunstmatige tegenstellingen om de situatie te kunnen hanteren?
Tegenstelling of nuance
Mijn zoontje van vier is op school bezig met het leren van tegenstellingen: dik/dun, kort/lang, groot/klein, binnen/buiten, licht/donker, aan/uit, voor/achter. Door tegengestelde uitersten met elkaar te vergelijken, krijgt hij steeds beter inzicht in de wereld om hem heen. Hij leert generaliseren en sorteren. Kinderen van die leeftijd blijken bijzonder bedreven in het maken van onderscheid. Wat ze nog niet zo goed kunnen is nuanceren. Ze snappen niet altijd dat er tussen wit en zwart een heel scala aan grijstinten bestaat. Ze beseffen ook nog niet dat er tussen goed en verkeerd verschillende gradaties mogelijk zijn. Als ik iets doe dat in de ogen van mijn zoontje niet goed is, vindt hij mij meteen niet lief. Hij wil dan nooit meer met mij spelen. Mijn gedrag wordt onlosmakelijk gekoppeld aan mijn persoon. Ik word persoonlijk veroordeeld om mijn gedrag en het enkele moment verandert in zijn beleving in een eeuwigheid. Als hij het eten niet lekker vindt, vindt hij het meteen vies. Er is geen grijs; alleen zwart of wit. Gelukkig kan hij er morgen weer anders tegenaan kijken.
Helaas zijn kinderen van vier niet de enigen die slecht kunnen nuanceren. Sommige mensen blijven daar hun hele leven moeite mee hebben. Ze kunnen alleen uitersten onderscheiden en beoordelen. Ze delen de wereld in in goeden en slechten. Als een collega hen een keer minder prettig bejegent, kunnen ze in hem niemand anders meer zien dan een onaardige persoon. En daar hebben ze het dan over met andere collega’s die ze in het goede kamp hebben geplaatst. Deze medewerkers kunnen een team splitsen en daarmee nogal wat onderlinge wrijving veroorzaken. In ernstige vorm kun je dit zien bij mensen met een persoonlijkheidsstoornis. Maar ook medewerkers die zich onzeker voelen in een team kunnen soms slecht nuanceren en zoiets teweeg brengen.
Waar of niet waar
Tegenstellingen kun je overal in terugvinden. Bijna alles wat je om je heen kunt zien of vastpakken heeft tegengestelde aspecten. Zo hebben voorwerpen een voorkant en een achterkant, een binnenkant en een buitenkant, zachte en harde delen enzovoorts. De digitale wereld bestaat ook uit tegenstellingen. Computers rekenen met het binaire stelsel. Een bewering kan alleen waar of niet waar zijn: 1 of 0. En met die enen en nullen is elke vergelijking opgebouwd. Er zijn mensen die beweren dat we misschien zelf ook uit enen en nullen bestaan. Elk vraagstuk kan worden teruggeleid naar de keuze uit twee alternatieven.
In de mystiek wordt gesproken over dualiteit. Dit wordt vormgegeven door het getal 2. Iets dat enig in zijn soort is (1), kun je niet kennen of vergelijken. Daar is een tegenstelling voor nodig. Zonder nacht is er geen dag. Zonder boven bestaat er geen beneden. Dit is lastig voor ruimtevaarders die ingesteld zijn op het aardse dagnachtritme en de zwaartekracht. Ze zullen de tegenstellingen kunstmatig moeten creëren om niet de kluts kwijt te raken.
Van tegenstelling tot geheel
Om iets te beschrijven of te beoordelen, is het handig als je het kunt vergelijken met het tegenovergestelde. Om de dingen om ons heen te duiden, creëren we net als de astronauten soms - niet bestaande - tegenstellingen. Zo maakte ik in mijn vorige artikel het onderscheid tussen de rationele manager en de spirituele manager. Terecht werd opgemerkt dat ik daarbij een kunstmatige scheiding tussen ratio en zingeving benadrukte. Het een sluit het andere immers niet uit. De manager die zowel ratio als gevoel gebruikt, is het meest in balans, werd ook opgemerkt. Dit is een prachtige conclusie die de tegenstellingen weer verenigt. Bij tegenstellingen is het belangrijk om altijd het geheel en de samenhang te blijven zien. Dit wordt duidelijk weergegeven in het Chinese symbool voor Yin en Yang. Het symbool staat voor de tegengestelde elementen in het universum. Het zijn de donkere maan ten opzichte van de lichte zon. Yin en Yang representeren de vrouwelijke, tegenover de mannelijke natuur. Het zijn echter geen absolute polen zoals goed en kwaad. Ze bestaan alleen in relatie tot elkaar. Het een heeft iets van de ander in zich en samen vormen ze weer een geheel.
Tegenstellingen in uw organisatie
Het kan zinnig zijn om eens te onderzoeken met welke tegenstellingen u in uw werk te maken heeft en hoe u daar tegenaan kijkt. Sommige tegenstellingen worden door medewerkers bestreden of juist gekoesterd. Om tegenstellingen te vinden hoeft u niet ver te zoeken - ze zijn dichterbij en simpeler dan u wellicht dacht. Hier volgen een paar voorbeelden:
Nieuw of oud?
Misschien beschrijft u uzelf als vooruitstrevend of juist behoudend. Dit zijn tegenstellingen die bepalend zijn voor de manier waarop u tegen uzelf en uw werk aankijkt. Als u zichzelf ziet als vooruitstrevend, bent u voortdurend op zoek naar vernieuwing. U volgt de ontwikkelingen op de voet en doet mee aan de nieuwste trends. Bent u behoudend, dan ziet u vooral de waarde van wat in het verleden behaald is. Niets mag worden weggegooid zolang het nog bruikbaar is. Natuurlijk ligt de waarheid in het midden; ga daar eens naar op zoek...
Jong of belegen?
Hoe lang werkt u in uw organisatie? Dit kan nogal bepalend zijn voor de manier waarop u tegen ervaring of juist tegen onbevangenheid aankijkt. Werknemers die fris binnenkomen hebben vaak sprankelende ideeën. Stagiaires hebben dikwijls vernieuwende inzichten. Maar deze botsen regelmatig met de heersende visie: zo hebben we het altijd gedaan en never change a winning team! De ene gedachtegang is niet per se beter dan de andere. Wederom is het goed eens te kijken hoe u de tegenstellingen kunt samensmelten tot een geheel.
Formeel of informeel?
Hoe gaat u met uw medewerkers om? Houdt u de contacten puur zakelijk of gaat u op enigszins informele wijze met hen om. De manier waarop u mensen tegemoet treedt is allesbepalend voor de sfeer. Misschien is het niet altijd duidelijk wanneer en waarom uw informele houding wijkt voor een zakelijke attitude. Soms is de afbakening tussen privé en werk flinterdun. Op andere momenten worden er duidelijke grenzen getrokken. Het is zinvol de tegenstellingen eens te onderzoeken. Wat weten de medewerkers van elkaars privéleven? Wordt er bijvoorbeeld in werktijd uitgebreid tijd genomen om vakantiefoto’s uit te wisselen? En andersom: belt u medewerkers gemakkelijk op hun vrije dag om het over werk te hebben?
Welles/nietes
Zijn er vaak meningsverschillen in uw organisatie en waar gaan die over? De basis van de onenigheid kan te maken hebben met de inhoud of de betrekking (ook een tegenstelling). Bij meningsverschillen is het goed te beseffen dat de strijdende partijen trekken aan de uiteinden van dezelfde draad. Hoewel ze het met elkaar oneens zijn, houden ze zich in ieder geval met hetzelfde onderwerp bezig. Ze delen blijkbaar dezelfde interesse. Zoekt u bij een conflict naar de verschillen of de overeenkomsten? Als u de laatste strategie hanteert, zult u ontdekken dat overeenkomsten dichterbij zijn dan u denkt.
Winst of verlies?
Volgens het traditionele beeld van onderhandelen leidt winst voor de ene partij tot verlies van de ander. Het is niets nieuws als ik beweer dat u dient te streven naar een situatie waarin beide partijen winst behalen. Ik noem het hier omdat het uitgaan van een win-win-situatie een geweldig voorbeeld is van hoe je tegenstellingen kunt ombuigen. Doordat de belangen van de onderhandelingspartners vaak uiteen lopen, hoeft de één er niet slechter te worden als de ander voordeel behaalt. Dit blijkt mogelijk als beide partijen inzetten op gezamenlijke winst in plaats van dat ze steeds de tegenstellingen te benadrukken.
Beleidsmaker of oppositie?
We benoemen soms tegenstellingen die helemaal geen tegenstellingen hoeven te zijn. De term oppositie lijkt de mogelijkheid tot samenwerken / samen delen bij voorbaat uit te sluiten. Oppositie betekent immers tegen. Óf je regeert, óf je bent tegen. In organisaties bestaat soms dezelfde constructie. Er zijn mensen die het beleid bepalen en daarvoor verantwoordelijk zijn. Daar tegenover staan mensen die zich als een soort van oppositie presenteren en voortdurend weerstand bieden tegen elke verandering. Wat als deze collega’s elkaar eens niet als concurrenten zouden beschouwen?
Tegenstellingen en keuze
Elk nadeel heeft zijn voordeel. Tegenstellingen vind je in alles terug. Maar een tegenstelling hoeft geen tegenwerping te zijn. Tegenstellingen maken het juist mogelijk om afwegingen te maken. Het is zinvol te kijken naar de tegenstellingen die bestaan bij de keuzes die u maakt. Waarop baseert u de keuze? Moet u eigenlijk wel een keuze maken, of sluit het een het andere niet uit? Kiest u soms iets om het andere alternatief te vermijden?
tekst: Frank van Marwijk.
© Bodycom Lichaamscommunicatie
Gerelateerde onderwerpen:
Zo verzoent u de strijd tussen afdelingen
Een duel aan de vergadertafel
Zo beheerst u de onderstroom
Zo blijft u uw ergernissen de baas
Wie krijgt de schuld?
Breng de verhoudingen in uw team in kaart
Vijf stijlen om conflicten te hanteren
Handleiding bij conflictbemiddeling
De tegenstellingen in uw organisatie
Effectief omgaan met meningsverschillen
Wat levert ruzie je op?
 Lichaamstaal bij baby's
Kan een baby praten? Ontdek dit en nog veel meer in het succesvolle boek Lichaamstaal bij baby's van Frank van Marwijk. In dit boek staat de communicatie tussen ouder en baby centraal. Het boek biedt boeiende informatie aan ouders met baby's en aan iedereen die beroepsmatig met baby's te maken heeft. Ook leuk als kraamcadeautje.
Meer informatie
Hoofdstukindeling
Online bestellen
Overzicht artikelen voor managers I
Homepage lichaamstaal
Informatie
Indien u belangstelling heeft voor een presentatie over lichaamstaal binnen uw bedrijf of
vereniging dan geven wij hierover graag meer informatie.
|
Boeken op onderwerp:
lichaamstaal
relativeren
communicatie
management
emotie
mensenkennis
coachen
zakelijk flirten
onderhandelen
|
Bestellen via Managementboek
Bodycom Lichaamscommunicatie