Home
Basis
Uiting
Praktijk
Manager
Workshops
Boeken
Overzicht
managementartikelen
 
|
 |
Lees alles over lichaamstaal in
het boek van lichaamstaalexpert
Frank van Marwijk
 |
Bestel het boek LICHAAMSTAAL bij
bol.com of Managementboek.nl
Zo komt u representatief over
Je leest vaak in personeelsadvertenties, dat er gevraagd wordt naar een representatieve manager. Het bedrijf spreekt hiermee een verwachting uit over hoe de kandidaat zich moet presenteren en/of eruit moet zien, om te beginnen in het sollicitatiegesprek zelf. Wat representatief eigenlijk is, staat er niet bij. Er wordt van uitgegaan dat iedereen dat wel begrijpt. Maar is het wel zo simpel? Gaat representatief overkomen alleen over uw zelfpresentatie, uw uiterlijk en uw lichamelijke verzorging of is het meer? En kunt u er concreet iets aan doen om representatiever over te komen?
Bent u representatief?
Om de betekenis van het woord representatief beter te begrijpen, is het makkelijk om eens te kijken naar het Engels. Het Engelse woord represent betekent vertegenwoordigen en een representative is een vertegenwoordiger. Het woord representatief zegt dus niet alleen iets over hoe u uzelf presenteert, maar ook over de indruk die u geeft van het bedrijf waar u werkt. Door de manier waarop u zich in het contact met anderen presenteert, bepaalt u de eerste indruk van uzelf én van uw bedrijf. Zoals u inmiddels weet, is de eerste indruk die u maakt vaak van doorslaggevend belang.
Dat geldt voor uw persoonlijke indruk, maar het geldt tegelijkertijd voor de indruk die anderen zo van uw bedrijf krijgen. Welllicht weet u uit eigen ervaring dat als u zaken wilt doen met een bedrijf, maar u hebt daar ‘geen goed gevoel’ bij, de kans niet zo groot is dat u met dat bedrijf in zee gaat. Een eerste indruk maak je maar één keer, wordt vaak gezegd. Dit is zeker waar. In mijn eerdere artikel: Krijgt u een eerste kans om een tweede indruk te maken?, beschreef ik wat u kunt doen om de indruk die anderen al van u hebben toch nog te veranderen. Maar voor een bedrijf kan het betekenen dat klanten, die een goed alternatief hebben gevonden bij de concurrentie, niet meer vanzelf terugkeren.
Waar, wanneer en hoe lang houdt u het vol?
U doet er dus goed aan om representatief over te komen. Dit geldt niet alleen tijdens uw sollicitatiegesprek, maar ook bij elke afspraak die u daarna hebt. Hoe u eruit ziet en hoe u overkomt, kan werkelijk hét verschil maken tijdens uw presentaties, uw onderhandelingen, uw gesprekken met klanten of uw kandidatuur voor een interessante functie binnen een plaatselijke politieke partij. Maar niet alleen bij externe afspraken geldt deze veronderstelling. Ook bij interne contacten is het belangrijk dat mensen een goede indruk van u hebben en houden. Daarmee komt u geloofwaardiger en betrouwbaarder over.
Eigenlijk kun je zeggen dat het zinvol is om uw representatieve uitstraling vol te houden vanaf het moment dat u dagelijks uw werkomgeving binnentreedt, tot het moment dat u die weer verlaat. En dat moet u ruim nemen. Ik heb eens een presentatie van een jonge verkoper bijgewoond die zichzelf stijlvol wist neer te zetten tijdens zijn voordracht. Tijdens de borrel achteraf dronk hij naar mijn gevoel iets te veel bier. Hij werd wat uitgelaten, maar nog net binnen de grenzen. Maar toen ik hem op de parkeerplaats in zijn auto zag stappen, gingen alle remmen los. Hij trok haastig zijn jasje uit, waarbij de mouwen nog binnenstebuiten bleven zitten, rukte zijn stropdas van zijn hals en knoopte zijn overhemd tot aan bijna zijn navel los. En met zijn autoradio op max, scheurde hij vervolgens van de parkeerplaats weg.
Je zou kunnen zeggen dat dat niet uit maakt. De verkoper mag toch in zijn vrije tijd zelf doen wat hem betaamt? De vraag is alleen wat het moment is dat die ‘vrije tijd’ ingaat. Het mag duidelijk zijn dat mijn indruk van de verkoper toch iets veranderde, al hoefde ik zelf geen zaken met hem te doen.
Een goede zelfpresentatie
Als u representatief bent, geeft u een indruk van uzelf en bent u het visitekaartje van uw bedrijf. Bij de eerst indruk wordt vaak het eerst gedacht aan uiterlijk, maar dat is het niet alleen. In mijn artikel: De kracht van een verzorgd uiterlijk schreef ik eerder dat een mooi kostuum op zich, nog weinig zegt over de persoon die het draagt. Tijdens een bijeenkomst waar iedereen in correcte kleding verschijnt is die kleding een vanzelfsprekendheid. Kleding is daarbij dus geen onderscheidend element meer. Om een indruk van u te krijgen wordt u dus vooral beoordeeld op uw gedrag zoals houding en bewegingen, mimiek en oogcontact, plaats in de ruimte en manier van benaderen. Zoek dus altijd naar waar u het verschil in kunt maken om een opvallende en goede indruk achter te laten.
Hoezeer telt het uiterlijk?
Toch neemt dat niet weg dat uw uiterlijk het eerste is dat anderen waarnemen. En het is die eerste indruk, die ervoor zorgt dat mensen zich razendsnel een oordeel over u vormen. In dit artikel sprak ik er al over. Als we iemand voor het eerst zien, trekken we onbewust meteen conclusies over eigenschappen die we helemaal niet van de buitenkant kunnen afleiden. We zouden bijvoorbeeld over een zwerver op straat kunnen zeggen dat hij vuil of onverzorgd is, maar zonder dat we met hem gesproken hebben, weten we feitelijk niets over bijvoorbeeld zijn intelligentie, zijn betrouwbaarheid of zijn vakkundigheid. Toch vormen we ons daar wel een idee over.
Als we een negatief eerste gevoel bij een persoon krijgen, dan dichten we hem ook andere negatieve eigenschappen toe. Dit wordt in de psychologie het horn-effect genoemd. En als we een positieve eigenschap (overigens niet alleen uiterlijk) bij iemand waarnemen, trekken we snel de conclusie dat die persoon waarschijnlijk ook wel andere positieve eigenschappen heeft. Dit wordt het halo-effect (stralenkransje) genoemd. En op die manier trekken we dus conclusies die niet altijd juist hoeven te zijn, maar wel effect hebben op ons oordeel. Zo blijkt uit onderzoek dat veel mensen, die dat op bewust niveau overigens vaak ontkennen, de volgende aannames probleemloos ondersteunen.
- Dikke mensen zijn gezellig
- Iemand met een bril is intelligenter dan iemand zonder bril.
- Een persoon met groot postuur heeft goede leiderschapskwaliteiten
- Mannen en vrouwen met een diepe, lage stem zijn stabiel en geloofwaardig
- De uitspraken van iemand die als ‘expert’ op televisie verschijnt, zijn betrouwbaar
Waar u weinig aan kunt doen
De gedachte dat uw uiterlijke verschijning er toe doet wordt, wordt hierdoor dus zeker ondersteund. Vele etiquetteboeken, papieren magazines, tv-documentaires en websites besteden aandacht aan een goed en verzorgd uiterlijk. Er zijn echter aspecten van uw uiterlijk waar u weinig aan kunt veranderen, maar die blijkbaar wel de indruk over u bepalen. Het oordeel van mensen is niet altijd gebaseerd op een rationale basis. Een voorbeeld is het effect van uw postuur en lengte. Blijkbaar kan dat zorgen voor een beter vertrouwen in uw leiderschapskwaliteiten - apart van wat voor zinnigs u verder doet of zegt. Zo plaatste de Rijksuniversiteit Groningen dit artikel over het effect van de lichaamslengte van de presidentskandidaten tijdens Amerikaanse presidentsverkiezingen. Sommige kwaliteiten zoals uw lichaamsbouw en huidskleur zijn simpelweg onveranderlijk. U kunt niet anders dat deze aspecten voor lief nemen in plaats van dat u uw zelfverzekerdheid erdoor laat beïnvloeden.
Valt het wel zo op en is het wel zo erg?
Dat laatste is overigens iets dat wel relevant is. Aspecten van het uiterlijk waaraan moeilijk iets te veranderen is, hebben in veel gevallen wel een bepalend effect op ons zelfbeeld. Het zelfbeeld van mensen wordt voor een groot deel bepaald door wat ze van zichzelf zien in de spiegel. Daarbij gaat het overigens om aspecten die juist minder bepalend zijn voor de indruk die anderen van hen hebben, dan de personen zelf vaak denken. Adolescenten kunnen soms lange tijd voor de spiegel staan om een pukkeltje te camoufleren dat niemand verder nog gezien heeft, of waar niemand zich aan stoort. En als we ouder worden, komt dat soms met gebreken die ook effect hebben ons uiterlijk. Zelf zien we dat het eerst. We spotten de snel opkomende wallen onder onze ogen, de kale plekken op ons hoofd, die langzaam groter worden en de rimpels op onze wangen die dagelijks lijken toe te nemen. We gaan ervan uit dat anderen dat dan ook wel zullen zien. Gek genoeg hebben we zelf van die anderen niet idee dat er iets aan hen veranderd is sinds de laatste keer dat we ze zagen.
We kijken vaak te kritisch naar onszelf in de spiegel. Misschien vindt u uw neus te hoekig, uw oorlellen te lang of uw nagels te dof. De vraag is echter in hoeverre anderen daar met dezelfde beoordelingsmaat naar kijken. Vermoedelijk zal het hen niet eens bijzonder opvallen en zo ja, dan zullen zij er waarschijnlijk minder belang aan hechten dan uzelf. Behalve wanneer het gaat om een potentiele liefdesaffaire of een hoofdrol in een nieuwe film, zijn dit soort aspecten van ondergeschikt belang. Uw eigen verwachtingen daarover kunnen wel uw zelfvertrouwen schaden.
Waar u wél wat aan kunt doen
Mensen met een aantrekkelijk uiterlijk hebben voordeel in het contact met anderen. Dat is in verschillend wetenschappelijk onderzoek aangetoond, maar ook zonder onderzoek kunt u snappen dat dat zo werkt. Helaas hebben we daar niet altijd invloed op. Toch kunt u de onveranderbare aspecten van uw uiterlijk beter gewoon accepteren voor wat ze zijn. Het weer kunt u niet veranderen en sommige aspecten van uw uiterlijk ook niet, zonder daarvoor eerst naar een plastisch chirurg te gaan. In plaats daarvan is het beter om uw aandacht te richten op wat u wel kunt veranderen.
Uiterlijk
Wat betreft het uiterlijk gaat dat om uw uiterlijke verzorging en kledingkeuze, maar ook vooral ook om uw vrolijke uitstraling. Als u kijkt naar koning Willem Alexander en Koningin Máxima, begrijpt u wat ik bedoel. Zij lachen de hele dag en geven daarmee blijk van een blije uitstraling. Nu denkt u misschien dat ze lachen omdat dat van ze verwacht wordt. Natuurlijk is dat ook waar, maar dat geeft tegelijk aan dat dat wel mogelijk is. Niemand wordt zo’n glimlach snel zat. Daarbij de kanttekening dat het soms ook nodig is om ernstig te kijken als er zich een vervelende situatie voordoet.
Lichaamshouding
Met uw lichaamshouding toont u zelfvertrouwen en belangstelling. Om kort te zijn: sta stevig, loop rechtop en doelgericht, zit in een actieve lichaamshouding, keer u tijdens een gesprek toe in de richting van uw gesprekspartner en ondersteun uw woorden met natuurlijke gebaren.
Oogcontact
Dat oogcontact belangrijk is in de communicatie wist u waarschijnlijk allang. U leerde dit niet pas tijdens uw managementopleiding, maar vernam dit reeds van uw ouders en de leraar op de basisschool. Het klinkt ook zo eenvoudig: kijk de ander aan als u groet, als u het glas heft of als u met hem spreekt. Met oogcontact geeft u blijk van belangstelling en oogcontact heeft ook een belangrijke functie bij het regelen van de interacties. Een spreker kan de beurt overgeven aan een persoon naar keuze, door aan het einde van zijn betoog zijn blik op die persoon te richten. Uit Amerikaans onderzoek blijkt tenslotte dat goed oogcontact er niet alleen voor zorgt dat uw gesprekspartner u ziet als een integere persoon, maar dat u er ook intelligenter door lijkt.
Stem
Met uw stemklank laat u blijken dat u weet waar u het over heeft. Dit geeft een gevoel van vertrouwen. Let op uw ademhaling en zorg dat u krachtig, duidelijk, rustig en verstaanbaar spreekt. Straal rust uit door even de tijd te nemen om na te denken over antwoorden. Een lage diepe stem geeft u een indruk van kracht en geloofwaardigheid. Daarop valt ook te oefenen.
Kleding
Uw kleding moet (letterlijk en figuurlijk) passend zijn voor de situatie. Denk erover na waar en met wie u zult spreken. Is dat met de directeur van een grote corporate organisatie of met een jonge manager van een dynamisch reclamebureau? Stem uw kleding af op de verwachte context. Sommige bedrijven hebben een dresscode. Het is dan goed om u daaraan te conformeren. De mode fluctueert. Kleding die op een moment stijlvol is, kan op een later moment echt niet meer gedragen worden. Kleding die eerst onacceptabel op het werk was, kan op een ander moment gangbaar zijn. Het is goed om daar rekening mee te houden. Tenslotte is het vooral ook belangrijk dat u zich prettig voelt in de kleding die u draagt. Uiteindelijk gaat het ook hier niet alleen om wat anderen kunnen zien, maar ook om wat u er zelf bij voelt. Dit kan immers uw zelfvertrouwen (en daarmee uw uitstraling) vergroten.
Zelfverzekerdheid
Uw zelfverzekerdheid hangt in sterke mate samen met alle hierboven genoemde aspecten. Dit geldt zeker voor uiterlijk en kleding. Als u zich prettig voelt, dan zal dat aan uw uitstraling te merken zijn. En daarmee geeft u ook de indruk dat u wat u vertelt belangrijk, eerlijk en interessant is. Tenslotte zorgt zelfvertrouwen ervoor dat u aantrekkelijk, daadkrachtig en betrouwbaar wordt gevonden en dat u als prettig in de omgang wordt ervaren. En daarmee is het klokje rond. Een representatieve presentatie bevordert uw zelfverzekerdheid en uw zelfverzekerdheid draagt op zijn beurt bij aan een representatieve presentatie. De kip of het ei? Het is aan u om te kiezen waarmee u begint!
Meer over dit onderwerp
Zo maakt u het verschil
Krijgt u een eerste kans om een tweede indruk te maken?
Maak een goede indruk door een verzorgd uiterlijk
Hoe verandert u een vastgeroest imago?
Bekend maakt bemind
Klopt uw zelfbeeld?
Handleiding voor een goede zelfbeoordeling
Zo komt u representatief over
Waar of niet waar? Negen stellingen over lichaamstaal
Feiten en fabels over lichaamstaal
Verbaal of non-verbaal?
Bekijk hier een overzicht van de artikelen van Frank van Marwijk
tekst: Frank van Marwijk.
© Bodycom Lichaamscommunicatie
 Lichaamstaal bij baby's
Kan een baby praten? Ontdek dit en nog veel meer in het succesvolle boek Lichaamstaal bij baby's van Frank van Marwijk. In dit boek staat de communicatie tussen ouder en baby centraal. Het boek biedt boeiende informatie aan ouders met baby's en aan iedereen die beroepsmatig met baby's te maken heeft. Ook leuk als kraamcadeautje.
Meer informatie
Hoofdstukindeling
Online bestellen
Overzicht artikelen voor managers I
Homepage lichaamstaal
Informatie
Indien u belangstelling heeft voor een presentatie over lichaamstaal binnen uw bedrijf of
vereniging dan geven wij hierover graag meer informatie.
|
Boeken op onderwerp:
lichaamstaal
relativeren
communicatie
management
emotie
mensenkennis
coachen
zakelijk flirten
onderhandelen
|
Bestellen via Managementboek
Bodycom Lichaamscommunicatie