Home
Basis
Uiting
Praktijk
Manager
Workshops
Boeken
Overzicht
managementartikelen
 
|
 |
Lees alles over lichaamstaal in
het boek van lichaamstaalexpert
Frank van Marwijk
 |
Bestel het boek LICHAAMSTAAL bij
bol.com of Managementboek.nl
Een nieuwe kijk op een gezonde levensstijl
Fitte werknemers zijn gezonder, verzuimen minder en zijn productiever. Een ongezonde levensstijl van de werknemers kan een bedrijf veel geld kosten. Steeds vaker ontwikkelen werkgevers daarom initiatieven die de gezondheid van hun personeel bevorderen. Om ervoor te zorgen dat uw personeel gezond blijft, kunt u allereerst zorgen voor goede werkplekken en werkomstandigheden. U kunt een gezondere levensstijl stimuleren door gezond eten in de kantine aan te bieden. U kunt medewerkers de mogelijkheid geven om aan sportactiviteiten deel te nemen via het werk. Ook kunt u bedrijfsuitjes met een sportief karakter organiseren.
Aanspreken op vitaliteit
De vraag is of het daarbij ophoudt. Het wordt in deze tijd niet meer zo raar gevonden als een manager een werknemer persoonlijk aanspreekt op diens gebrekkige lichamelijke vitaliteit en hem adviseert meer te sporten of anders te eten. De manager begeeft zich daarmee nagenoeg op het terrein van de huisarts of krijgt het karakter van een bevoogdende ouder. De grens tussen zakelijke en privé-bemoeizucht van de manager wordt daarmee flinterdun. Natuurlijk maakt het daarbij nogal verschil hoe de manager het brengt. Als de manager een medewerker aanspreekt op zijn leefgewoonten tijdens een functioneringsgesprek, krijgt dat een andere lading dan wanneer hij die persoon in de gang tegenkomt en met een grote smile zegt: ‘Je krijgt trouwens een aardig buikje Jaap! Wordt het niet eens tijd voor de sportschool?’. Met de laatste benadering geeft u de medewerker op een speelse manier dezelfde boodschap: er mogen wel een paar pondjes af!. Of u dat op die manier zomaar kunt doen hangt uiteraard sterk af van de al of niet formele verhouding en de relatie die u met de medewerker hebt.
Maar naast het aanbieden van gezond eten, rust en sportfaciliteiten en het persoonlijk aanspreken van medewerkers op hun gezondheid, is er nog een andere manier waarop u als manager invloed kunt uitoefenen op de fysieke gezondheid van uw medewerkers. Daarbij geeft u indirect een aanzet tot een gezondere levensstijl. U speelt in op de gedachten die medewerkers (en uzelf) hebben over de grenzen tussen werk en privé en op de verwachtingen ten aanzien van stress en gezondheid. Die hebben vaak te maken met impliciete normen die door de westerse maatschappij en werkomgeving worden gesteld. We passen ons immers voortdurend aan aan wat de omgeving goed, vanzelfsprekend en noodzakelijk vindt.
Werk of privé?
U staat ’s ochtends om 07.00 uur op en ’s avonds rond 23.00 uur gaat u weer naar bed. In de tijd dat u wakker bent, maakt u nog een paar scheidslijnen. Tussen 09.00 uur en 17.00 uur bent u aan het werk (= zakelijk). De rest van de tijd houdt u zich bezig met uw gezin, sport en hobby’s (= privé). Deze norm over de dagverdeling schept een beeld van twee gescheiden levens die we leiden: werk en privé. Toch bent u thuis niet opeens een andere persoon als op uw werk. De scheidslijnen tussen werk en privé zijn minder scherp dan we willen geloven. De beslommeringen in de privésfeer beïnvloeden u in uw werk en de verwachtingen die de maatschappij en de werksituatie stellen, hebben ook invloed op hoe u privé in het leven staat. Tussen werk en privé bestaan ook parallelprocessen: vaste patronen die elkaar beïnvloeden.
In Westerse landen zijn mensen gefocust op doelgerichte individuele prestaties. Op het werk gaat het vaak om snelheid en resultaat. Om onze targets te halen, creëren we limieten en deadlines. Tijd voor adempauze is er daarna nauwelijks, want we moeten door. Door deze instelling menen we steeds tijd te kort te hebben. We hebben haast en dat lijkt niet op te houden als we het werk verlaten. In de file ergeren we ons eraan dat onze voorgangers niet snel genoeg optrekken. We willen op tijd thuis zijn voor het eten! Dat moet wel, want na het eten moeten de kinderen snel naar bed om het journaal te kunnen zien. Snel, snel, snel.
Geen wedstrijd - toch één de eerste
Deze norm van individueel presteren en tijdsdruk krijgen we met de paplepel ingegoten. Zelf merk ik bijvoorbeeld hoe ik het belang van efficiëntie, stipte tijdsverdeling en bijhorende tijdsdruk overdraag op mijn kinderen. Als mijn zoons van 4 jaar en 6 jaar tussen de middag komen eten, erger ik mij er snel aan als ze treuzelen en meer met spelen bezig zijn dan met hun brood. Gelukkig voor mij zijn ze nog beïnvloedbaar. Ik besluit dan bijvoorbeeld er een competitie-element aan toe te voegen (ook dat past in de Westerse visie). Ik zeg dan: ‘Ik ben benieuwd wie zijn brood het eerste op heeft’. Mijn kinderen begrijpen de truc en reageren met: ‘We doen geen wedstrijd!’. Waarop ik vervolgens weer antwoord met: ‘Nee, het is geen wedstrijd. Maar óók als je géén wedstrijd doet, is er altijd één de eerste. Ik ben gewoon benieuwd wie dat is’. En dat motiveert mijn koters vervolgens om toch de eerste te willen zijn.
Een kwestie van goed kauwe
Na mijn manipulatietruc hebben mijn kinderen hun brood snel op. Zo leren ze dat snel eten de gangbare norm is. Of dat positief bijdraagt aan hun gezondheid is een tweede. Mijn stereotype idee is toch nog dat kinderen voldoende (brood) moeten binnenkrijgen om groot en sterk te worden. Een verhaal van mijn moeder deed mij daar anders naar kijken. Ze vertelde dat haar zusje vroeger een slechte eetster was. Mijn oma maakte zich daar zorgen over en ging met mijn tante naar de huisarts. Die vroeg aan mijn oma of mijn tante lang aan het kauwen was op één stukje brood. Dit bevestigde mijn oma - ze was uren aan het kauwen! De huisarts antwoordde dat mijn oma zich in dat geval maar geen zorgen moest maken omdat mijn tante dan voldoende voedingsstoffen binnenkreeg. Kees van Kooten en Wim de Bie spraken daar ook al over in De wereld van de klisjeemannetjes: dat is een kwestie van goed kauwe, zodat je ete gelijkmatig in je bloed komp. Mijn kinderen doen dat niet. Ik geef ze er gewoonweg geen tijd voor, waardoor ze minder goed verteerbare grote brokken doorslikken.
Welvaart en ongezonde eetgewoonten
De Westerse norm van individualisme, onderlinge competitie en tijdsdruk bepaalt hoe we tegen ons werk aankijken en heeft ook effect op onze (on)gezonde leefstijl. In navolging van Amerika laat het straatbeeld in Nederland steeds meer dikke mensen zien. Dit lijkt een logisch gevolg van welvaart. Mensen die meer geld te besteden hebben, kunnen meer en luxer eten kopen, zou je zeggen. Vandaar dat mensen uit rijke landen dik zijn. Toch is dit niet de enige reden voor de toenemende vetzucht. Corpulentie blijkt juist erg vaak op te treden bij mensen uit sociaal lagere milieus. Onze Westerse levensstijl biedt een andere verklaring. Vanwege de voortdurende tijdsdruk en haast nemen we ook minder tijd om gezond te eten. In plaats daarvan eten we meer calorierijk en vet voedsel dat snel beschikbaar is. Het is ook voedsel met weinig vezels dat gemakkelijk weg eet. Goed kauwe is er dus ook niet meer bij.
Neem de tijd!
Bij de ontwikkeling van de haastcultuur verschenen ook de termen timemanagement en onthaasten. Bij timemanagement gaat het erom de tijd die u kwijt bent aan uw activiteiten beter te beheersen, met de bedoeling om de efficiency of productiviteit te vergroten. U kunt uw tijd misschien efficiënter indelen of andere prioriteiten stellen. De drijfveer achter timemanagement is die van: ‘tijd is geld’. Sommige mensen gaan gewoon nog harder lopen en hebben dan het idee dat ze aan timemanagement doen. Het kan ook anders, zoals ik eerder beschreef in mijn artikel: Een andere kijk op timemanagement: neem de tijd!
Bij onthaasten gaat het er niet om tijd vrij te maken om nog meer werk te kunnen verzetten. De onthaaster kiest er juist voor het kalmer aan te doen. Hij wil minder intensief, rustiger en meer ontspannen werken. Hij wil de tijd kunnen nemen, ook als het druk is en moeilijke problemen kunnen relativeren. En als hij dit op een goede manier aanpakt, blijkt dit een positief effect op zijn gezondheid te hebben. De persoon die zich door onthaasten minder druk maakt, voelt zich ontspannen en neemt meer tijd om gezond te eten en te sporten. Dat vervolgens weer tot minder ziekteverzuim, meer effectiviteit in het werk en grotere productiviteit leidt. Onthaasten betekent dus niet dat een medewerker per saldo minder werk verzet. Het is vooral een mentale instelling. Alleen al het voornemen het rustiger aan te doen blijkt een helend effect te hebben. De persoon die er bewust voor kiest om op zijn werk te onthaasten, zal zich thuis ook minder druk gaan maken en veel energie overhouden.
Lessen uit het Oosten
In tegenstelling tot mensen uit de Westerse cultuur zijn mensen uit Oosterse landen minder gericht op individuele prestaties. De Oosterse culturen vinden de samenhang tussen mensen en collectieve doelen belangrijker. Het gaat in deze culturen veel meer om gezamenlijk behaalde resultaten. En ook de Oosterse leefstijl is anders. Veel Oosterse levensstijlen komen voort uit eeuwenoude tradities, gericht op een lang en gezond leven. In de Oosterse landen wordt er wel vaak hard en lang gewerkt, maar is tegelijkertijd de prestatiedruk lager. Er wordt meer belang gehecht aan voldoende rust en verantwoorde voeding. Er wordt meer tijd uitgetrokken om te eten en er is meer aandacht voor lichaam en geest: ademhaling, beweging en meditatie. Er is minder scheiding tussen werk en privé. De dag begint in de ochtend en eindigt in de avond. In die tijd kun je werken, ontspannen en zorgdragen voor je gezin - allemaal aspecten van het leven. Dit alles lijkt erg op het eerder genoemde concept onthaasten.
De tijd nemen om te onthaasten
Wij vinden het concept van onthaasten lastig. We hebben het gevoel dat elk rustmoment of vorm van ontspanning ons op een of andere manier tijd kost. Zo is er bijvoorbeeld prachtige software ontwikkeld om RSI te verminderen. Een anti-RSI programma bepaalt wanneer we pauze moeten nemen en oefeningen moeten doen. Een zeer gezond idee natuurlijk, maar toch wordt er weinig gebruik van gemaakt. We willen ons liever geen pauzes laten opleggen midden in onze werkzaamheden. Vervolgens nemen we die pauze dan ook maar helemaal niet.
Tijd is geld, maar ‘geen tijd, geen tijd!’ kost u uiteindelijk nog meer. Ook als het om het concept tijd gaat, zitten we vast in patronen die we vanzelfsprekend vinden. Het is goed als we daar eens op een andere manier naar leren kijken. Als u bijvoorbeeld voortaan tien minuten langer lunchpauze neemt, duurt uw werkonderbreking opeens veertig minuten in plaats van een half uur. De daardoor langere pauze neemt een hoop tijdsdruk weg. U kunt dan rustiger eten en even langer de tijd nemen om buiten te wandelen of op een andere manier te ontspannen. Toch kosten die extra tien minuten effectief minder dan u zou denken. Als u het uitsmeert over de dag kost het u maar ongeveer 1 minuut per uur. Omdat u fitter bent, haalt u dat gemakkelijk in.
Stel uw verwachtingen bij
Managers en werknemers worden productiever en verzuimen minder als ze een gezonde levensstijl ontwikkelen. Dat begint met een andere levensvisie. In plaats van mee te gaan in de stroom van haast, stress, prestatie, competitie en onhaalbare doelen is het zinnig om eens stil te staan bij waar u mee bezig bent. Het gaat er gek genoeg niet per se om dat u minder werk verzet, maar om het gevoel van de noodzaak daarbij. De hoge verwachtingen die we onszelf stellen zorgen ervoor dat we gaan jakkeren en het overzicht verliezen. Dit geeft het gevoel van stress. We ervaren tijdsdruk waardoor we niet meer toekomen aan ontspanning, beweging, goede nachtrust en een gezond eetpatroon. We stralen uit dat we voortdurend haast hebben en dat heeft ook direct effect op onze omgeving. We slepen medewerkers, collega’s en klanten, maar ook vrienden en familieleden mee in onze illusie over de noodzaak van prestatie.
Als het u eenmaal lukt om de stress uit uw hoofd te jagen, dan blijkt u meer tijd te hebben dan u verwachtte. Uw rust zorgt ervoor dat u dingen efficiënter aanpakt. U hebt meer energie om vroeg op te staan en op tijd te vertrekken. Daardoor hoeft u zich ook minder te haasten. U zult uw vrije tijd gemakkelijker anders verdelen. U hoeft niet langer ’s avonds voor de tv te ploffen omdat u geen energie meer over hebt voor iets anders. Naar waarschijnlijkheid zult u ook meer zin krijgen in sporten en een natuurlijke voorkeur ontwikkelen voor gezond eten.
Ten slotte: stop met roken
Ik kan in dit kader nog eens een betoog beginnen over de ongezondheid van roken, maar die is evident. Wel wil ik hier de enorme tijdswinst noemen die het oplevert als u niet rookt. Zo compenseert u ruimschoots de tijd die u hebt weggepikt om een langere lunchpauze te nemen.
tekst: Frank van Marwijk.
© Bodycom Lichaamscommunicatie
 Lichaamstaal bij baby's
Kan een baby praten? Ontdek dit en nog veel meer in het succesvolle boek Lichaamstaal bij baby's van Frank van Marwijk. In dit boek staat de communicatie tussen ouder en baby centraal. Het boek biedt boeiende informatie aan ouders met baby's en aan iedereen die beroepsmatig met baby's te maken heeft. Ook leuk als kraamcadeautje.
Meer informatie
Hoofdstukindeling
Online bestellen
Overzicht artikelen voor managers I
Homepage lichaamstaal
Informatie
Indien u belangstelling heeft voor een presentatie over lichaamstaal binnen uw bedrijf of
vereniging dan geven wij hierover graag meer informatie.
|
Boeken op onderwerp:
lichaamstaal
relativeren
communicatie
management
emotie
mensenkennis
coachen
zakelijk flirten
onderhandelen
|
Bestellen via Managementboek
Bodycom Lichaamscommunicatie