Home
Basis
Uiting
Praktijk
Manager
Workshops
Boeken
Overzicht
managementartikelen
 
|
 |
Lees alles over lichaamstaal in
het boek van lichaamstaalexpert
Frank van Marwijk
 |
Bestel het boek LICHAAMSTAAL bij
bol.com of Managementboek.nl
Twaalf goede redenen om te liegen
Moeten we altijd de waarheid spreken om geloofwaardig te zijn? Liegen kan meer kapot maken dan je lief is. U kunt er emotionele schade mee berokkenen en er het vertrouwen volledig mee kwijtraken. Toch is liegen niet in alle gevallen zo slecht. Bekend zijn de ‘leugentjes om bestwil’ die redelijk onschuldig zijn. Veel mensen hebben er geen bezwaar tegen als u die gebruikt om uw eigen hachje te redden of om te voorkomen dat u iemand onnodig kwetst. Maar behalve deze onschuldige leugentjes bestaan er zelfs ook zeer nobele leugens. Daarbij is het niet alleen geoorloofd om onwaarheid te verkondigen, maar wordt dat zelfs van u verwacht. De waarheid kan ook veel kapot maken.
Hoe schadelijk is liegen?
Uit recent onderzoek van de Britse lichaamstaalexpert Richard Newman onder 2000 proefpersonen, blijkt opnieuw dat mensen (wijzelf) vaker liegen dan we willen geloven. Volgens het onderzoek van Newman liegen mannen gemiddeld zes maal per dag tegen hun partner, baas en collega’s. Dat zijn zo’n 126.672 leugens in een gemiddeld mannenleven. Vrouwen komen maar tot de helft. Met een gemiddelde van drie leugens per dag eindigt een gemiddeld vrouwenleven met een totaal van 68.796 onwaarheden. Overigens zijn de meeste leugens van onschuldige aard zoals blijkt uit de volgende top 10’s uit het AD:
De top tien leugens van mannenleugens:
- Het gaat goed met me / niets aan de hand
- Dit wordt mijn laatste biertje
- Nee, die broek maakt je kont niet dik
- Ik had geen bereik
- Mijn batterij was op
- Sorry, ik miste je oproep
- Ik heb niet zo veel gedronken
- Ik ben op weg naar huis
- Het was niet zo duur
- Ik zit vast in het verkeer
De top tien van vrouwenleugens:
- Het gaat goed met me / niets aan de hand
- Dit is niet nieuw, ik heb het al jaren
- Het was niet zo duur
- Het was in de aanbieding
- Ik ben op weg naar huis
- Ik weet niet waar het is
- Ik heb niet zo veel gedronken
- Ik heb hoofdpijn
- Nee, ik heb het niet weggegooid
- Sorry, ik miste je oproep
Nobele redenen om te liegen
Mijn nieuwe boek Manipuleren op je werk bevat een hoofdstuk met als titel: Zo word je een goede leugenaar. Het kenmerkende van iemand die manipuleert is dat hij anderen motiveert zonder altijd de achterliggende reden prijs te geven. Veel mensen vragen zich af of dat wel is wat je wilt. Het lijkt immers het beste om altijd eerlijk te zijn. Maar er zijn verschillende situaties denkbaar waar u met een leugentje beter af bent dan met de waarheid. En dat is niet alleen omdat u er zelf beter van wilt worden. Soms kunt u er schade mee voorkomen of anderen helpen. Soms is het gewoon wenselijk uw werkelijke motivaties te verbergen. Hieronder vindt u een overzicht van plausibele redenen om de waarheid te verdraaien.
1. Iemand de eer geven voor wat u zelf hebt gedaan of bedacht
Mensen hechten veel waarde aan hun eigen ideeën en voelen zich verbonden met de resultaten die ze zelf hebben bereikt. Door anderen de eer te geven voor wat u feitelijk zelf hebt gedaan of bedacht spreekt u hen aan op hun trots. Dit werkt sterk motiverend.
2. Iemand een compliment geven voor iets waar hij niet zo goed in is
Als u wilt dat een medewerker sneller werkt, kunt u zijn trage tempo bekritiseren. Hij zal dan zijn best doen om sneller te werken, maar het zal niet voelen als iets waar hij goed in is. Hij zal er nooit in gaan uitblinken. Laat u echter uw waardering blijken op momenten dat hij nét iets sneller is dan anders, dan zal hij zichzelf ook gaan zien als iemand die snel is. Hij zal dan zijn best doen om die gewaardeerde vaardigheid nog verder te ontwikkelen.
3. Iemand gelijk geven, terwijl dat onterecht is
Soms ontstaan er discussies over hoe iets precies gebeurd is. Ieder heeft zijn eigen geloof in de waarheid en zegt dat zeker te weten. Deze discussies duren vaak lang en leiden meestal tot niets. De verschillende partijen komen er niet uit omdat niemand zijn ongelijk wil toegeven. Het kan een hoop tijd en energie besparen de ander gewoon gelijk te geven, ook al heeft hij dat in uw ogen niet. Daarmee herstelt u de relatie. Bovendien biedt u openingen om opnieuw naar hetzelfde vraagstuk te kijken. Soms ontdekt de ander daardoor zelfs eerder dat hij ongelijk had. Als een klant een onterechte klacht heeft over een product dat hij gekocht heeft, is het voor de klantenbinding ook beter hem gelijk te geven.
4. De indruk geven iets interessant te vinden
Een klant of medewerker kan een langdradig of oninteressant verhaal vertellen. Toch is het dan niet altijd zinvol hem daarmee te confronteren. Beter is het dan gewoon te doen alsof u het wel interessant vindt. Dit komt de relatie ten goede. Bovendien wordt u daardoor werkelijk een betere luisteraar waardoor u het uiteindelijk misschien wel interessant vindt.
5. Er iemand anders mee in bescherming nemen
Mensen liegen niet alleen om hun eigen hachje te redden. Soms kunt u er een collega of een medewerker mee uit een lastige positie halen. U kunt persoonlijk voor hem instaan of hem het benodigde alibi verschaffen. Als de collega in een vergadering iets beweert als: ‘iedereen hier is het er mee eens dat ...’, kunt u instemmend knikken ter bevestiging, terwijl u daarvoor nooit om een mening is gevraagd. De collega zal u zeer erkentelijk zijn om uw steun.
6. Pareren van vragen over zaken die in ontwikkeling of onzeker zijn
Binnen uw organisatie kunnen projecten in ontwikkeling zijn waarvoor geheimhouding gewenst is. Openheid kan de resultaten of uitkomsten beïnvloeden. Het kan bijvoorbeeld zijn dat voortijdig weerstand of twijfel ontstaat vanwege veronderstellingen. Verzwijgen van informatie lijkt hier het handigste alternatief. Maar als u rechtstreeks bevraagd wordt over een gevoelig onderwerp kan uw ontwijkende antwoord de geruchtenstroom juist voeren. In dat geval is het beter er een handige draai aan te geven die niet per se berust op de waarheid.
Onze voormalig premier Balkenende bijvoorbeeld, leek zich eind 2009 goed bewust te zijn van de mogelijkheid dat hij kandidaat gesteld werd voor de functie van president van Europa. Toch draaide hij daar een beetje omheen. Als hem daar direct naar gevraagd werd, zei hij dat hij geen kandidaat was. Hij beweerde er niet mee bezig te zijn en op dat moment andere prioriteiten te hebben. Hij noemde het speculatie van de media en deed er een beetje lacherig over. Toch sloot hij niet uit dat hij wel benaderd zou kunnen worden voor de functie van EU-president. Aangenomen dat hij hier meer informatie over had, zou bekendmaking van die feiten het proces rondom het presidentschap hebben kunnen beïnvloeden. Bovendien zou het onrust in het land kunnen geven vanwege de invulling van zijn toenmalige functie. Ondanks alle speculaties weten we niet of hij de waarheid sprak. Als het achteraf anders bleek te zijn zou dit hem wel worden vergeven.
7. Weerstand, verzet of sabotage voorkomen
Stel dat u bekend maakt dat er op een bepaalde tijd en plaats een nucleair transport zal plaatsvinden. Uw openheid zal er dan zeker voor zorgen dat er mensen op de rails gaan liggen. Maar ook in het gewone bedrijfsleven zullen niet al uw plannen altijd in goede aarde vallen. Als er ingrijpende veranderingen op stapel staan zoals (interne) verhuizingen, fusies, functiewijzigingen of aankomende ontslagen kunt u op verzet rekenen. Dit kan destructieve vormen aannemen ten koste van de uitvoering van uw plannen. Het kan vaak niet zoveel kwaad om bijvoorbeeld te vertellen dat u niet van de gang van zaken op de hoogte bent.
8. Voorkomen van paniek
Neem de Mexicaanse griep. Hierover gaan veel dubbele boodschappen de ronde. Het ene moment wordt er beweerd dat het zich gedraagt als een gewone seizoensgriep. Het andere moment bereikt ons nieuws over ziekenhuisopnames en toegenomen kans op kindersterfte.
Veel vragen kunnen gewoonweg nog niet beantwoord worden omdat we er nog niet alles over weten. Maar ook is het de vraag of beangstigende informatie zinvol is zolang er niets concreets aan te doen is. Soms is het verstandiger om de halve waarheid naar buiten te brengen om onnodige paniek te voorkomen.
9. Behoud van aanzien en positie
Stel dat u aan het solliciteren bent voor een functie in een andere organisatie. Als dat bekend is binnen uw bedrijf gaan uw collega’s en leidinggevenden anders tegen u aankijken. U krijgt misschien bepaalde verantwoordelijkheden niet meer. Niet alles zal nog aan u worden toevertrouwd uit vrees dat u met de informatie aan de haal zult gaan. Om dat te voorkomen kunt u beter een smoes bedenken voor uw afwezigheid als u gaat solliciteren.
10 Uit lijfsbehoud
Er wordt vaak gelogen uit persoonlijk lijfsbehoud. Soms zijn deze leugens niet zo netjes. In andere gevallen kunnen ze best door de beugel.
- Ontkenning of verdraaiing van uitspraken en feiten
Bill Clinton ontkende zijn relatie met Monica Lewinski omdat hij bang was dat dat zijn huwelijk en zijn politieke positie zou schaden. Later werd hem juist het liegen hierover het meest kwalijk genomen.
- Opvullen van gaten in de CV
Een sollicitant kan een betere indruk van zichzelf wekken door bijvoorbeeld de tijdsduur dat hij ergens gewerkt heeft wat op te rekken. Als hij bijvoorbeeld in 1987 een jaar werkeloos is geweest, hoeft dat op zich niet zo’n ramp te zijn. Toch kan daar onnodig veel aandacht naar uitgaan omdat dat gezien wordt als een gat in zijn CV - ook al was het lang geleden.
- Onjuiste informatie verstrekken
Een vrouw die zwanger is hoeft dat tijdens haar sollicitatie niet te melden. En als daar specifiek naar gevraagd wordt, mag ze daarover liegen.
- Beschuldigingen pareren
Een persoonlijke beschuldiging kan leiden tot gezichtsverlies. Vaak wordt daarom een beschuldiging meteen ontkend (ook al is die terecht). Dit leidt tot de situatie dat je weet dat in ieder geval een van beiden liegt: de beschuldiger of degene die beschuldigd wordt. Dit leidt tot ongemakkelijke situaties in een team. Het wederzijdse vertrouwen is beschadigd, maar de mensen eromheen weten niet welke partij ze moeten kiezen.
11. Excuses ter verantwoording
Soms verzinnen mensen excuses om zich tegenover anderen, maar vooral ook voor zichzelf te verantwoorden. Zo kunnen smoesjes bedacht worden om kleine foutjes te bedekken zoals redenen voor te laat te komen of iets niet af te hebben. Zelf geloven ze daar nog het meest in. Vaak wordt de schuld bij anderen neergelegd om zichzelf te vrijwaren. In het programma Popstars konden we daar voorbeelden van zien. Er verschenen mensen die absoluut niet konden zingen en dat onverbloemd van de jury te horen kregen. Maar buiten in de gang gaven ze de schuld aan de juryleden: "Ze vonden me te oud" of "Ze waren onredelijk".
12. Goed bewaren van een geheim
Er kunnen verschillende redenen zijn om iets geheim te houden. Soms is dat omdat een idee nog niet is uitgewerkt en er nog geen beslissing is genomen. Voortijdige informatie zou dan verkeerde verwachtingen kunnen scheppen. Maar ook in het geval van een ‘leuke verrassing’ is geheimhouding nodig. Maar om het geheim geheim te houden, is het soms nodig om de waarheid te verdraaien, alibi’s te verzinnen of glashard te liegen. Ook dat zal u worden vergeven omdat uw leugentjes de kwaliteit van de verrassing hebben gewaarborgd.
tekst: Frank van Marwijk.
© Bodycom Lichaamscommunicatie
Lees meer over leugen en waarheid:
 Lichaamstaal bij baby's
Kan een baby praten? Ontdek dit en nog veel meer in het succesvolle boek Lichaamstaal bij baby's van Frank van Marwijk. In dit boek staat de communicatie tussen ouder en baby centraal. Het boek biedt boeiende informatie aan ouders met baby's en aan iedereen die beroepsmatig met baby's te maken heeft. Ook leuk als kraamcadeautje.
Meer informatie
Hoofdstukindeling
Online bestellen
Overzicht artikelen voor managers I
Homepage lichaamstaal
Informatie
Indien u belangstelling heeft voor een presentatie over lichaamstaal binnen uw bedrijf of
vereniging dan geven wij hierover graag meer informatie.
|
Boeken op onderwerp:
toneelspelen
liegen
leugen
manipuleren
bedrog
Ik weet dat...
lichaamstaal
|
Bestellen via Managementboek
Bodycom Lichaamscommunicatie