Home
Basis
Uiting
Praktijk
Manager
Workshops
Boeken
Overzicht
managementartikelen
 
|
 |
Lees alles over lichaamstaal in
het boek van lichaamstaalexpert
Frank van Marwijk
 |
Bestel het boek LICHAAMSTAAL bij
bol.com of Managementboek.nl
Een les over het geheugen die u nooit zult vergeten
Ons geheugen lijkt vaak een eigen leven te leiden. Sommige informatie die u wilt onthouden is er maar lastig in te stampen en/of op het juiste moment weer op te roepen. Andere kennis die niet altijd even nuttig of zelfs hinderlijk is, draagt u ongewild langdurig met u mee. Het geheugen is ook niet altijd even betrouwbaar. De gegevens uit uw geheugen zijn zelden precies. Uw herinneringen worden aaneengeregen door associaties die uw hersenen maken. Uw gedachtespinsels worden ook gekleurd door uw eigen interpretatie. En deze is niet constant. Dezelfde gebeurtenis kunt u steeds anders herinneren vanwege uw gemoedstoestand op verschillende momenten. Wilt u meer controle over wat u zich herinnert? Dan leer ik u nu een les over het geheugen die u nooit meer zult vergeten.
Herexamen
Als u op dit moment gevraagd zou worden opnieuw examen te doen voor uw managementopleiding, hoe groot schat u de kans dan in dat u zult slagen? Naar alle waarschijnlijkheid zult u veel van wat u destijds geleerd hebt - en wat toen zo belangrijk leek - zijn vergeten. Waarom? Vooral omdat u veel van de kennis die u toen hebt opgedaan in de beroepspraktijk helemaal niet meer nodig bleek te hebben. Uw brein categoriseerde de informatie waar nooit meer naar gevraagd werd als onbelangrijk en de kennis vervaagde. Er werd plaats gemaakt voor andere kennis en u ontwikkelde praktische vaardigheden waar in uw opleiding mogelijk helemaal geen aandacht aan werd besteed. De nieuwe kennis die u hebt opgedaan blijft beter plakken omdat het daarbij gaat om informatie die u dagelijks gebruikt. Het is belangrijke informatie voor uw werk en u wordt er regelmatig aan herinnerd.
Vrije ruimte in uw hoofd creëren
Op die manier zorgt ons brein ervoor dat we effectief kunnen functioneren. We onthouden vooral wat nuttig is voor ons actuele prestatievermogen. ‘Overbodige’ informatie zakt naar de achtergrond. Wat nuttig of niet nuttig is, kunt u over filosoferen. Ik weet nog dat mijn vader zich er vroeger zorgen over maakte dat ik alle Engelse liedjes van de radio kon meezingen. Dit vond hij zonde van mijn geheugencapaciteit. Ik kon toch beter nuttige informatie onthouden?! Maar onze hersenen zitten toch anders in elkaar dan een computer, die soms trager gaat werken omdat er teveel programma’s - die we op dat moment niet gebuiken - zijn geladen. Ik heb er dus in mijn dagelijkse functioneren geen last van dat ik alle songs van The Beatles nog weet. Gelukkig hoeven we niet dagelijks alle kennis te verwerken die we ooit hebben verworven. Veel kennis is prachtig opgeborgen en komt alleen naar boven bij de juiste aanwijzing. Andere kennis is vergeten - en ook dat vergeten blijkt nuttig te zijn.
Overigens is de vergeten kennis niet helemaal weg. Het blijkt dat de oude kennis toch sporen nalaat in het gebeugen. Om dit te onderzoeken ontwikkelde Hermann Ebbinghaus de besparingsmethode. Hij leerde lijstjes zinloze lettergrepen uit zijn hoofd door ze hardop te lezen met een constante snelheid. Hij telde het aantal keer dat hij die woorden moest herhalen voordat hij ze wist. Hoe meer tijd verstreek tussen het leren en testen, hoe minder hij zich daarvan kon herinneren. Maar vooral in het begin was het verval groot. Als hij een lijstje helemaal vergeten was, leerde hij dat opnieuw en hij telde hoeveel beurten hij daarvoor nodig had. Dat aantal bleek gewoonlijk kleiner te zijn dan het aantal beurten dat hij nodig had om de lijst voor het eerst te leren. Na elke herhaling bleek de stof gemakkelijker weer op te roepen.
Een les om nooit te vergeten
Ebbinghaus leerde zinloze lijstjes en de zinloosheid van die informatie zorgde er ook voor dat die sneller vergeten werd. Iets dat we als zinvol of belangrijk ervaren, zullen we makkelijker onthouden. Die zinvolheid of belangrijkheid geven we er trouwens vaak zelf aan. Toen ik op de basisschool zat kreeg ik een les over het geheugen die ik nooit meer zal vergeten. De leraar vertelde over korte en lange termijn geheugen. Hij vertelde: ‘In het korte termijn geheugen slaan we kortdurend informatie op, die we op dat moment nodig hebben. Daarna vergeten we die weer. In het lange termijn geheugen slaan we informatie op die belangrijk is en die we later nodig hebben.’ Daarna wandelde hij de klas door en streek een jongen door zijn haar. Hij vervolgde: ‘Dat ik hem nu door zijn haar strijk, zullen jullie over een uur weer vergeten zijn. Dat is geen belangrijke informatie’. Natuurlijk deden wij ons best om de leraar het tegendeel te bewijzen. Dus na een uur vertelden wij hem dat wij nog steeds wisten wat hij gedaan had. De volgende dag herhaalden wij dat en hetzelfde deden wij na een week, een maand en een jaar. Toen ik hem tijdens een reünie weer ontmoette herinnerde ik hem opnieuw aan het voorval... Hij bleek het te zijn vergeten. Voor hem was het een onbelangrijk detail. Maar voor mij was het voorval belangrijk geworden. Ik had het gebeuren in mijn hoofd eindeloos herhaald.
Opdringende herinneringen
Het subjectieve belang en het frequent herhalen van kennis blijken belangrijke elementen voor het lang kunnen onthouden van informatie. Dit is echter niet altijd bewust en gewenst. Patiënten met ernstige psychische trauma’s klagen er vaak over dat ze de nare gedachten aan de traumatische gebeurtenissen maar niet uit hun hoofd kunnen krijgen. Ook hierbij blijkt herhaling een rol te spelen - zij het ongewenst. Deze patiënten hebben te maken met een cognitief dilemma. Enerzijds willen ze niet aan de nare gebeurtenissen denken en proberen krampachtig hun gedachten te stoppen. Anderzijds willen ze dezelfde gebeurtenissen nooit meer vergeten. De gebeurtenissen hebben immers een belangrijke impact op hun levensgeschiedenis gehad en maken deel uit van hun identiteit. Ze willen zich ervan verzekeren dat ‘zoiets nooit meer zal gebeuren’. Ze schipperen tussen het ‘er niet meer aan willen denken’ en ‘het nooit meer willen vergeten’. Als gevolg daarvan ervaren ze vaak een vorm van cirkel-denken waarbij de nare herinneringen steeds terugkeren. Geen aandacht aan die eigen gedachten geven, zou een goede remedie zijn, maar daarvoor zijn de herinneringen te belangrijk.
Waar vind ik de informatie die ik nodig heb?
Om op het juiste moment over de juiste informatie in uw hoofd te beschikken, is het niet genoeg om die met herhaling in uw hoofd te stampen. Het moet er ook weer uit komen. Uw hoofd is geen grabbelton waar u op goed geluk de juiste gegevens uit tovert. Zoals eerder genoemd is de kennis die u hebt opgedaan keurig opgeborgen. En zolang daar niet naar gevraagd wordt, blijft het daar. Wat u nog nodig hebt, is de juiste oproepaanwijzing. Dit is een situatie, beeld, geluid, geur of plaats die er bij helpt de opgeslagen informatie aan te spreken. We kunnen tappen uit ons geheugen doordat de informatie in ons hoofd als een associatief netwerk aaneen gekoppeld is. De herinnering aan een voorwerp of situatie, kan ook een andere gedachte toegankelijk maken en betekenis geven. Als ik het met u een tijdje over de brandweer heb en ik vraag u vervolgens een groente te noemen, is de kans groot dat u met tomaat of paprika op de proppen komt omdat ik impliciet de kleur rood heb geprimed.
Herinneringen een plek geven
Hebt u wel eens meegemaakt dat u ergens naar toe liep om iets te pakken, maar dat u op die plek niet meer wist wat u daar nu eigenlijk kwam doen? Om te weten wat u van plan was, moest u weer terugkeren naar de plaats waar u het bedacht had. Meteen wist u het weer. Blijkbaar bevond zich daar de juiste aanwijzing om uw geheugen te prikkelen. Om de juiste informatie op het juiste moment naar boven te halen, is het nuttig om zelf koppelingen (associaties) te maken. Dit helpt niet alleen om uw kennis paraat te laten zijn, maar helpt ook om iets te kunnen loslaten. Als u met een probleem worstelt, kan dat uw gedachten lang in beslag houden; soms houden ze u wakker. U wilt uw overdenkingen en conclusies immers niet vergeten. In dat geval kan het helpen deze een plek te geven, bijvoorbeeld door ze op te schrijven of een andere koppeling te maken. Zo kan een herinneringsdag veteranen helpen om niet voortdurend aan hun traumatische ervaringen te hoeven denken om die niet meer te vergeten. De herinnering heeft immers een plek gekregen. Hoe moeilijk het ook is, er is een moment om eraan te denken.
Gouden regels voor verbeteren van uw geheugen
Wat kunt u doen om belangrijke informatie beter te onthouden en weer op te roepen? Als u informatie korte tijd wilt onthouden, bestaan er allerlei handige trucjes. Wilt u dat de kennis langer vanuit uw geheugen toegankelijk is, dan zijn de onderstaande basisregels toepasselijk.
1. Maak het betekenisvol
Allereerst moet u zorgen dat de informatie betekenisvol voor u wordt. Als er geen enkele samenhang in de gegevens die u wilt onthouden bestaat, is het lastig de gegevens weer op te roepen. Maak die samenhang dan zelf . Maak koppelingen en associaties. Creëer in uw gedachten een verhaal waarin de informatie die u wilt onthouden tot leven komt.
2. Laat het diep tot u doordringen
Zorg dat wat u wilt onthouden u emotioneert of gevoelsmatig raakt. De intensiteit van een beleving speelt een grote rol. Een kind dat haar hand op een hete kachel legt, zal dat geen tweede keer doen. En voor de getraumatiseerde patiënten is het trauma zo intens dat vergeten onmogelijk is.
3. Herhaal het eindeloos
Elke keer dat dezelfde informatie uw aandacht krijgt zal het dieper verankerd worden in uw geheugen. Bovendien wordt die informatie sneller toegankelijk als u het systematisch herhaalt.
Opmerkelijke paradoxen
Tot slot is het aardig om te vermelden dat het geheugen gepaard gaat met opmerkelijke paradoxen.
- Als u iets wilt onthouden, moet u onthouden dat u het wilt onthouden
- Als uw herinnering verandert, zult u dat niet merken omdat u zich de eerdere versie niet kunt herinneren
- Als u uw best doet om iets te vergeten, onthoudt u het juist. Dit is te vergelijken met de ironische opdracht om niet aan een ijsbeer te denken. Door te denken dat je er niet aan moet denken, denk je er juist aan.
- Als iemand u vertelt dat u iets wel mag (en zult) vergeten, omdat het niet zo belangrijk is, zult het beter onthouden als u hem het tegendeel daarvan wilt bewijzen. (Zie mijn eerdere voorbeeld over de onderwijzer en de jongen die hij door zijn haar strijkt.)
- Dit is een les over het geheugen die u nooit meer zult vergeten. Om mij van het tegendeel te overtuigen, zult u dit moeten onthouden. En als u het vergeet, zult u mij dat nooit meer kunnen laten weten.
tekst: Frank van Marwijk.
© Bodycom Lichaamscommunicatie
 Lichaamstaal bij baby's
Kan een baby praten? Ontdek dit en nog veel meer in het succesvolle boek Lichaamstaal bij baby's van Frank van Marwijk. In dit boek staat de communicatie tussen ouder en baby centraal. Het boek biedt boeiende informatie aan ouders met baby's en aan iedereen die beroepsmatig met baby's te maken heeft. Ook leuk als kraamcadeautje.
Meer informatie
Hoofdstukindeling
Online bestellen
Overzicht artikelen voor managers I
Homepage lichaamstaal
Informatie
Indien u belangstelling heeft voor een presentatie over lichaamstaal binnen uw bedrijf of
vereniging dan geven wij hierover graag meer informatie.
|
Boeken op onderwerp:
lichaamstaal
relativeren
communicatie
management
emotie
mensenkennis
coachen
zakelijk flirten
onderhandelen
|
Bestellen via Managementboek
Bodycom Lichaamscommunicatie